Nauczyciel w konfliktach: dziecko - dziecko

Ówczesny świat, określany jest mianem świata brutalnego i złego - co nieodłącznie związane jest z agresją, która przemawia wszędzie. Dlatego, też przed edukacją piętrzą się nowe i coraz trudniejsze zadania. Przemiany systemowe zmuszają polskie rodziny do modyfikacji stylu i tempa życia. Nie wszyscy w tej sytuacji zapewniają właściwe oparcie, uwagę i czas swoim dzieciom. Rosnąca agresja (często zauważalna już w przedszkolach) w interakcjach dzieci tych najmłodszych staje się faktem. Wówczas powstaje wielki niepokój oraz lęk a tym samym wołanie o pomoc dorosłych - w tym przypadku pedagogów.

Proces wychowania dokonuje się m.in. w przedszkolu, które jest bardzo ważne, ale nie jedyne do ukształtowania osobowości ludzkiej. Nie mniej jednak trafiają do niego dzieci z różnych środowisk z różnymi przekonaniami, postawami, uczuciami i cechami charakteru. Współczesne społeczeństwo narzuca nauczycielowi wiele obowiązków, wykraczających poza tradycyjny zakres zadań wychowawczo – dydaktycznych. Zadaniem nauczyciela jest wytworzenie sytuacji, w której dzieci będą się czuły bezpiecznie, będą zdobywały wiedzę i doświadczenie oraz rozwijały się wszechstronnie, ale najważniejszym celem jest nauczenie ich traktowania pozostałych godnie i z szacunkiem. Zatem, zadania i cele nauczyciela są szczegółowo określone przez funkcje pełnione w danej placówce i nie jest on jedynie kimś, kto przynosi i przekazuje starannie przygotowane z góry wiadomości.

Czy nauczyciel tego chce, czy nie, odgrywa rolę psychoterapeuty, często już na poziomie wychowania przedszkolnego. Dlatego musi być przygotowany do rozwiązywania nieprzewidzianych sytuacji jakie mogą powstać w przedszkolu. Nauczyciel musi być mediatorem swoich najmłodszych i przeprowadzać mediacje, czyli proces mający na celu porozumienie się pokrzywdzonego ze sprawcą (dziecko – dziecko) w obecności osoby neutralnej i bezstronnej (nauczyciel) a w efekcie doprowadzić do ugody (consensusu). Mediacja stwarza warunki do szybkiego rozwiązywania zaistniałego konfliktu, umożliwia odreagowanie emocji, wyrażenie swoich uczuć, pozbycie się lęku, zadośćuczynienie moralne i wspólne wypracowanie porozumienia. Cele te są bardzo istotne podczas procesu wychowawczego już na poziomie przedszkola, tego wymaga m.in. program wychowania, którym objęte są placówki wychowawczo - dydaktyczne. Dlatego każdy nauczyciel powinien posiadać i doskonalić podstawowe umiejętności w zakresie sztuki konstruktywnego rozwiązania problemów tj. negocjacji i mediacji. Dobrze przygotowany nauczyciel nigdy nie będzie miał poczucia bezradności i bezsilności wobec skłóconych stron i w sposób kompetentny będzie rozwiązywał zaistniałe spory międzyludzkie.

Opracowała: Halina Mikołajczak