Kto Ty jesteś? Polak Mały...- wychowanie patriotyczne w przedszkolu

            Wychowanie patriotyczne u dzieci powinniśmy wdrażać już od najmłodszych lat. Choć u małego dziecka nie wykształci się dojrzała postawa patriotyczna, działania jakie podejmuje nauczyciel są podstawą do wprowadzenia malucha w świat tradycji i kultury. Wychowanie patriotyczne w przedszkolu ma więc głównie polegać na rozbudzeniu uczuć przywiązania do miejscowości w której mieszkamy, regionu, ojczyzny. Nasze oddziaływania w tym względzie pozwolą stworzyć podłoże do uczuć przywiązania do miasta w którym mieszkamy, wsi, regionu, jego tradycji itp., czyli do tzw. „małej ojczyzny”, którą mały człowiek może zobaczyć, dotknąć  i  poczuć.

            Zanim ukształtuje się właściwa postawa patriotyczna, postawa wobec Ojczyzny jako kraju w którym mieszkamy, musimy wyrobić w dziecku przywiązanie do szczegółowych pojęć takich jak symbole narodowe, obrzędy, obyczaje, ludzie z różnych grup społecznych.

            W przedszkolu zawsze przeplatają się różne tematyki i też tak należy zrobić z wychowaniem patriotycznym. Należy powiązać treści i zadania różnych dziedzin wychowania przedszkolnego, mając na uwadze harmonijny rozwój różnych sfer osobowości dziecka. Pierwszoplanowym zadaniem wychowania patriotycznego małych dzieci jest troska o ich zdrowie, szczęście i dobre samopoczucie. Kierując procesem tworzenia obrazu ojczystego kraju musimy włączyć nowo nabyte składniki wiedzy w system już posiadanych informacji.

            Dla małego dziecka pojęcie „Ojczyzna” jest wyrazem abstrakcyjnym. Aby w przyszłości dziecko rozumiało słowo: Polska - Polak - patriota -  Ojczyzna, należy „małymi kroczkami” przybliżać mu obraz kraju, rozniecać tę iskierkę patriotyzmu prostymi sposobami i metodami dostępnymi dla percepcji dziecka.

Celem wychowania patriotycznego w przedszkolu jest między innymi:
- kształtowanie więzi emocjonalnej dziecka z rodziną, rówieśnikami, przedszkolem, kształtowanie właściwego stosunku do otaczającego świata, dostrzeganie piękna i wartości przyrody oraz przyswajanie zasad ochrony przyrody,
- kształtowanie miłości i przywiązania do kraju ojczystego, jego kultury i tradycji,
- przygotowanie dzieci do pracy i życia społecznego, do aktywnego uczestnictwa w kulturze.

            Aby zrealizować wyżej wymienione cele w przedszkolu mamy dość szeroki wachlarz propozycji, jakie możemy realizować. Mogą być to m.in.:

•         zajęcia – elementy muzyki poważnej np. podczas zabaw ruchowych lub podczas popołudniowego odpoczynku, jeśli połączymy to z informacją o twórcy dzieci szybko zapamiętają, kim jest np. Fryderyk Chopin. To samo dotyczy również innych dziedzin np. pisarzy, malarzy itd.,

•         wystawa starych przedmiotów, rodzinnych pamiątek - może stać się doskonałym sposobem na poszerzenie wiedzy, pobudzi dziecięcą ciekawość;

•         okolicznościowe uroczystości -to okazja do pokazania nie tylko historii ale i wierszy piosenek patriotycznych, postawy podczas śpiewania hymnu;

•         współpraca biblioteką – wycieczki do biblioteki, gdzie mogą zobaczyć zbiory książek do tyczących Polski;

•         wycieczka do miejscowego muzeum - to okazja do zapoznania przedszkolaków z historią regionu czy twórcami i ich twórczością;

•         konkursy plastyczne - rozwijają kreatywność ale także zachęcają do zdobywania nowej wiedzy odnośnie danego święta.

Dzieci muszą zapoznawać się z tradycją w sposób aktywny, gdyż taki sposób angażuje zmysły i emocje dzieci oraz umożliwia im pełnię radosnego przeżycia.

            Z nauką patriotyzmu dziecko powinno spotkać się już od najmłodszych lat czyli w rodzinie. To ona powinna być źródłem norm i wartości kształtujących postawy młodego człowieka. To w niej powinien się racjonalizować i pogłębiać szacunek do symboli narodowych, do małej i wielkiej Ojczyzny. Dobry przykład rodziców dostarcza dziecku wzorów zachowania i reagowania w kontakcie z symbolami narodowymi.

            Ważnym etapem dla rozwoju osobowości małego Polaka jest poznawanie języka ojczystego, umacnianie więzi z najbliższą rodziną. W tym środowisku dziecko od urodzenia uczy się pełnienia określonych ról – brata, siostry, obowiązków, podporządkowywania się poleceniom rodziców, samodzielności, niesienia pomocy rodzicom, kultywowania miłości, przyjaźni.
Doświadczenia społeczno – moralne dziecka rozszerzają się w przedszkolu, gdzie staje się ono członkiem grupy, zaczyna w niej zajmować określoną pozycję, podlegać opinii społecznej i wypełniać różne obowiązki, biorąc w coraz większym stopniu udział w życiu zbiorowości.
Współdziałanie w grupie przedszkolnej pod okiem nauczyciela pozwala również na rozwijanie w dziecku uczuć życzliwości w stosunku do dorosłych i rówieśników, przyzwyczajanie do uprzejmości, współdziałania, drobnych świadczeń i ustępstw na rzecz innych.
            Ojczyzną dla dziecka jest dom, przedszkole, rodzinne miasto, wieś, las, rzeka, pole, park. W czasie wycieczek przybliżamy dzieciom piękno przyrody kształtując przywiązanie do rodzinnej ziemi. Przedszkolaki poznają też chętnie swoje miasto, obiekty państwowe, zakłady pracy, urzędy.  Staramy się wzbudzać u przedszkolaków szacunek, podziw dla bohaterstwa żołnierzy i trudu ludzi działających dla kultury i tradycji narodowej.

            Wychowanie patriotyczne jest tą dziedziną, w której zarówno nauczyciel jak i rodzic, powinien być przekonany, że otworzył dziecięce serca i umysły na kraj ojczysty i ludzi w nim żyjących. Musi być pewien, że dzieci wiedzą, że są Polakami, a Polska jest ich Ojczyzną. Kształtowanie miłości do Ojczyzny u młodego pokolenia jest i będzie jednym z najważniejszych zadań tak dla nas jak i dla całego społeczeństwa.

Literatura:

1. Sawicka A.: Z problematyki wychowania patriotycznego w przedszkolu, Warszawa 1980

2.Walczyna J.: Kształtowanie postaw społeczno-moralnych dzieci w wieku przedszkolnym, Warszawa 1980

3. Program wychowania przedszkolnego

Opracowała: Kinga Trzeciakowska